ADNAN MENDERES
1899 yılında Aydın’da doğdu. Babası İzmirli Katipzade İbrahim Ethem Bey, annesi Aydınlı Hacı Alipaşazadeler’den Tevfika Hanım’dır. Anne ve babasını küçük yaşta kaybetti. O'nu anneannesi büyüttü.
Tahsil hayatına İzmir İttihat ve Terakki Mektebi’nde başlayan Adnan Menderes, Kızılçulu Amerikan Koleji’nde okurken misyonerlerle başı derde girdiği için, çeşitli makamlara müracaat etti. Bu makamlardan biriminin başında bulunan Celal Bayar’la tanıştı.
Ankara Hukuk Fakültesi’ni bitiren Adnan Menderes, Birinci Dünya Savaşı sırasında yedeksubay olarak askerliğini yaptı. Aydın’da bazı arkadaşlarıyla birlikte Ayyıldız Çetesi’ni kurdu. Daha sonra Söke’de Piyade Alay Yaveri olarak savaşa katıldı. Savaştan sonra İstiklal Madalyası aldı.
Ali Fethi Okyar tarafından 1930 senesinde kurulan ancak kısa sürede kapatılan Serbest Fırka’nın Aydın Teşkilatı'nı kurarak başkanı oldu.
Bu parti kapatılınca CHP’ye girdi ve 1931 yılında bu partiden Aydın Milletvekili seçildi. 1945 senesine kadar TBMM’de komisyon raportörlüğü yapan Adnan Menderes, o yıl Saracoğlu Hükümeti’nin getirdiği Toprak Kanunu Tasarısı'nı şiddetle reddederek, komisyondan istifa etti.
Partide yaptıkları muhalefetten dolayı, Refik Koraltan ve Fuat Köprülü ile birlikte CHP Disiplin Kurulu tarafından 12 Haziran 1945’te ihraç edildiler. Celal Bayar da hem partiden hem de milletvekilliğinden istifa etti.
Bu hareketler Demokrat Parti’nin 7 Ocak 1946’da kurulmasına sebep oldu.
1946 seçimlerinde Demokrat Parti’den Kütahya Milletvekili olarak meclise girdi. Celal Bayar’dan sonra ikinci adam durumuna geldi.
14 mayıs 1950 seçimlerinde DP oyların 53,5’ini alarak iktidar oldu. 1950-1960 döneminde Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde büyük gelişmeler oldu. Sanayileşme ve şehirleşme hamlesi başladı, köye makine girdi, ulaşım, enerji, eğitim, sağlık, sigorta ve bankacılık yeniden başladı. Türkiye kalkınma kavramıyla tanıştı.
27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan askeri darbeyle iktidardan indirildi. 16 Eylül 1961 tarihinde idam edildi.
FATİN RÜŞTÜ ZORLU
1912 yılında İstanbul'da dünyaya gelen Zorlu, Galatasaray Lisesi, Paris Siyasi İlimler Mektebi ve Cenevre Hukuk Fakültesi'nde okudu.
1932 de Siyaset Dairesi II. Şubesinde Aday Meslek Memuru olarak göreve başladı, 1933 de asaleti tasdik olundu ve 1934 de askerlik hizmeti nedeniyle ayrıldı.
1935 de Siyaset Dairesi Genel Müdürlüğünde, 1936 da Hukuk Müşavirliğinde Müşavir Muavini, 1937 de Ticaret ve İktisat Dairesinde II. Şube Şefi, 1938 de Siyaset Dairesinde I. Şube Şefi, ve aynı sene Bern Büyükelçiliğinde (Birleşmiş Milletler İşlerine bakmak üzere) Başkatip, 1939 da Paris Büyükelçiliğinde Başkatip, 1941 de Siyaset Planlama Dairesinde Müdür, 1942 de Kuybişef (Moskova) Büyükelçiliğinde Başkatip, Ortaelçilik Müsteşarı, 1943 de Beyrut Başkonsolosluğunda Başkonsolos, 1946 da Ticaret ve İktisat Dairesinde Umum Müdür, 1949 da Ticaret ve İktisat Dairesinde Daire Reisi, 1950 de Umumi Katiplik İktisadi İşler Muavini, 1951 de Devlet Bakanlığında Milletlerarası İktisadi İşbirliği Teşkilatında Genel Sekreter, 1952 de Kuzey Atlantik Paktı Paris Türkiye Daimi Temsilciliğinde Büyükelçi Daimi Temsilci olarak atandı.
1954 yılında yapılan seçimlerde DP'den Çanakkale Milletvekili seçildi, 1957-1960 yılları arasında da Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. 27 Mayıs askeri darbesi ile birlikte tutuklandı. Yassıada’da kurulan Yüksek Adalet Divanı’nda yargılandı ve idam cezasına çarptırıldı. Cezası 16 Eylül 1961 tarihinde infaz edildi.
HASAN POLATKAN
1915 yılında Eskişehir’de doğdu. O zamanki adı ile İstanbul Siyasal Bilgiler Okulu'ndan mezun oldu. 8, 9, 10 ve 11. dönem Eskişehir milletvekilliği yaptı.
Demokrat Parti'nin maliye bakanı olan Polatkan, 27 Mayıs 1960 askeri darbesinden sonra idam cezasına çarptırıldı ve MBK tarafından 16 Eylül 1961'de idam edildi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder